Promieniowanie słoneczne

Promienie słoneczne docierają do Ziemi każdego dnia przez cały rok. Wśród składowych promieniowania słonecznego można wskazać następujące typy promieniowania: podczerwone, widzialne oraz ultrafioletowe (UVA, UVB, UVC). Pierwszy wspomniany typ promieniowania odpowiada za odczuwanie ciepła oraz jest odpowiedzialne m.in. za występowanie udaru słonecznego. Zaś promieniowanie widzialne umożliwia widzenie barw w ciągu dnia, a po zmroku pozwala widzieć w odcieniach szarości.

Z punktu widzenia występowania zmian skórnych czy opalenizny, najbardziej interesujące jest promieniowanie ultrafioletowe. Promienie UVA stanowią 95 % promieniowania, które dociera na Ziemię i jego natężenie jest stałe przez cały rok. Ponadto przechodzi zarówno przez szyby okienne jak i chmury. UVA ma zdolność przenikania do skóry właściwej a nawet do tkanki podskórnej, degradując włókna kolagenowe i elastynowe, co skutkuje obniżeniem sprężystości skóry oraz powstaniem zmarszczek. Co więcej, działanie promieni UVA na skórę powoduje przebarwienia, odczyny fotoalregiczne i fototoksyczne. Obecnie promienie UVA wykorzystuje się w kosmetyce (solaria) oraz dermatologii (fotochemioterapia).

Udział promieni UVB w całkowitym promieniowaniu docierającym do Ziemi jest niewielki i stanowi tylko 5 %. Największe natężenia wskazanego promieniowania jest w godzinach 10 – 15, w szczególności latem. W przeciwieństwie do promieni UVA, promieniowanie UVB jest blokowane przez szyby i chmury, ale przechodzi przez wodę i szkło kwarcowe. Promienie UVB działają na poziomie naskórka, mają silne właściwości rumieniotwórcze, do oparzenia słonecznego włącznie. Ponadto wywołują immunosupresję, czyli skłonność do zakażeń wirusowych oraz bakteryjnych. Mimo wielu wad, promieniowanie UVB wywiera również korzystny wpływ na człowieka, ponieważ bierze udział zarówno w syntezie barwnika skóry jak i witaminy D.

Najwyższą energię niesie ze sobą promieniowanie UVC, które w większości jest zatrzymywane przez warstwę ozonową atmosfery, a tym samym nie dociera do Ziemi i tak jak promieniowanie UVB jest zatrzymywane przez szyby okienne. Nadmierna ekspozycja na promieniowanie może skutkować silnym rumieniem bądź nawet uszkodzeniem rogówki. Promieniowanie UVC ze względu na właściwości bakteriobójcze i bakteriostatyczne znalazło zastosowanie w lampach bakteriobójczych.

logo eu1